Het gebruik van Kinesiotape bij
hardlopers
Als
student fysiotherapie ben ik in mijn 2e jaar in aanraking gekomen
met de officiele en originele cursus Kinesiotaping KT1 + KT2 van MSP Opleidingen. Tot voor kort was het in Nederland niet mogelijk om deze officiële cursussen van de KTAI ( = Kinesio Taping Association International) te volgen.
De Kinesiotaping Methode en de Kinesiotape is ontwikkeld door Dr. Kenzo Kase. Nadien hebben vele fabrikanten elk hun eigen tape ontwikkeld. De precieze verschillen
tussen de soorten tape moet ik u schuldig blijven; waar ik in dit artikel wel
op in zal gaan zijn mijn ervaringen in het gebruik van Kinesiotape bij
topsporters en dan met name middellange afstandsatleten.
Aangezien ik zelf een atleet ben, trainend in de groep van ‘Stichting Opleiding Topatletiek Regio Apeldoorn’(SOTRA), heb ik om me heen genoeg atleten waarop ik de tape kan toepassen. Na het volgen van de cursus heb ik dan ook regelmatig gebruik gemaakt van de tape op zowel medesporters als mezelf. In dit artikel zal ik mijn ervaringen met de tape beschrijven onder verschillende omstandigheden en bij verschillende blessures.
Aangezien ik zelf een atleet ben, trainend in de groep van ‘Stichting Opleiding Topatletiek Regio Apeldoorn’(SOTRA), heb ik om me heen genoeg atleten waarop ik de tape kan toepassen. Na het volgen van de cursus heb ik dan ook regelmatig gebruik gemaakt van de tape op zowel medesporters als mezelf. In dit artikel zal ik mijn ervaringen met de tape beschrijven onder verschillende omstandigheden en bij verschillende blessures.
Kinesiotape
Iedereen kent het wel, de roze, blauwe, zwarte of beige stroken tape die steeds vaker en steeds uitgebreider op de lichamen van topsporters te bewonderen zijn. Een hype, of een blijvertje? Het lijkt uit te draaien op het laatste, aangezien er al jarenlang een stijgende lijn zit in gebruik van de tape. Dit ondanks het feit dat er nog weinig betrouwbare evidentie te vinden is over een eventuele werking van de tape.
Er zijn sporters die denken dat de tape een middel is met genezend effect, onder het motto ‘een tape erop, en klaar’. Helaas moet ik deze sporters teleurstellen, de tape is niet voorzien van een genezend middel. Toch wordt er gesteld dat de tape effect uitoefent op het lichaam. Dit via het grootste orgaan van het menselijk lichaam, de huid.
Afhankelijk van de richting en het percentage rek op de tape stelt men dat de tape verschillende effecten op het lichaam kan uitoefenen, namelijk een tonisatie, detonisatie, pijndemping en vochtafvoering. Verder kan de tape gebruikt worden ter stabilisatie of als mechanische sturing.
Toepassing
Als fysiotherapeut (i.o.) is het niet alleen zaak de klacht van de patiënt aan te pakken, maar moet er ook gekeken worden naar de oorzaak van de klacht zodat een eventuele terugval kan worden voorkomen. Met dit in het achterhoofd, kan het niet zo zijn dat Kinesiotape een behandeling op zich wordt. Wel kan het, naar mijn idee, een zinvolle aanvulling zijn op een behandeling. Als een fysiotherapeut de klacht gediagnostiseerd heeft en start met een behandelingstraject, kan hij de patiënt na de behandeling naar huis sturen en afwachten hoe het er over een paar dagen voor staat, maar er kan, in sommige gevallen, ook gekozen worden voor een tape applicatie na afloop van de behandeling. Er wordt gesteld dat de werking van Kinesiotape op het lichaam ongeveer 3 dagen aanhoudt. Naar mijn idee is het dus een mooi middel om toe te passen op de dagen tussen twee fysiotherapeutische behandelingen in, wat het herstel alleen maar ten goede kan komen.
Iedereen kent het wel, de roze, blauwe, zwarte of beige stroken tape die steeds vaker en steeds uitgebreider op de lichamen van topsporters te bewonderen zijn. Een hype, of een blijvertje? Het lijkt uit te draaien op het laatste, aangezien er al jarenlang een stijgende lijn zit in gebruik van de tape. Dit ondanks het feit dat er nog weinig betrouwbare evidentie te vinden is over een eventuele werking van de tape.
Er zijn sporters die denken dat de tape een middel is met genezend effect, onder het motto ‘een tape erop, en klaar’. Helaas moet ik deze sporters teleurstellen, de tape is niet voorzien van een genezend middel. Toch wordt er gesteld dat de tape effect uitoefent op het lichaam. Dit via het grootste orgaan van het menselijk lichaam, de huid.
Afhankelijk van de richting en het percentage rek op de tape stelt men dat de tape verschillende effecten op het lichaam kan uitoefenen, namelijk een tonisatie, detonisatie, pijndemping en vochtafvoering. Verder kan de tape gebruikt worden ter stabilisatie of als mechanische sturing.
Toepassing
Als fysiotherapeut (i.o.) is het niet alleen zaak de klacht van de patiënt aan te pakken, maar moet er ook gekeken worden naar de oorzaak van de klacht zodat een eventuele terugval kan worden voorkomen. Met dit in het achterhoofd, kan het niet zo zijn dat Kinesiotape een behandeling op zich wordt. Wel kan het, naar mijn idee, een zinvolle aanvulling zijn op een behandeling. Als een fysiotherapeut de klacht gediagnostiseerd heeft en start met een behandelingstraject, kan hij de patiënt na de behandeling naar huis sturen en afwachten hoe het er over een paar dagen voor staat, maar er kan, in sommige gevallen, ook gekozen worden voor een tape applicatie na afloop van de behandeling. Er wordt gesteld dat de werking van Kinesiotape op het lichaam ongeveer 3 dagen aanhoudt. Naar mijn idee is het dus een mooi middel om toe te passen op de dagen tussen twee fysiotherapeutische behandelingen in, wat het herstel alleen maar ten goede kan komen.
Placebo effect?
Het is een bekend begrip binnen de medische wereld, het placebo effect. Het effect waarbij alleen al het geloven in een bepaald middel zorgt voor afname van de klachten. In de sportwereld kom je veel voorbeelden tegen van het placebo effect. Wie kent het niet, een voetballer die tijdens de wedstrijd een trap op zijn enkel krijgt en niet meer normaal lijkt te kunnen functioneren. Maar dan komt de verzorger het veld op met zijn koelspray die (door de sok en soms zelfs de schoen van de voetballer heen) zorgt voor een helend effect. De voetballer staat weer op en speelt de wedstrijd uit alsof er niks gebeurd is. En dat terwijl op de koelspray zelf duidelijk staat aangegeven dat de spray direct op de huid toegepast dient te worden voor het bereiken van een effect. Vreemd…
Ook in gebruik van de Kinesiotape zou het goed mogelijk zijn dat er een placebo effect bij betrokken is. Het lijkt immers vrij onlogisch dat een klein stukje tape kan zorgen voor herstel van het lichaam. Zoals gezegd spreekt ook de evidentie niet in het voordeel van de tape. Toch heb ik zelf met het toepassen van de tape op medesporters en op mezelf al meerdere positieve resultaten geboekt.
Het is een bekend begrip binnen de medische wereld, het placebo effect. Het effect waarbij alleen al het geloven in een bepaald middel zorgt voor afname van de klachten. In de sportwereld kom je veel voorbeelden tegen van het placebo effect. Wie kent het niet, een voetballer die tijdens de wedstrijd een trap op zijn enkel krijgt en niet meer normaal lijkt te kunnen functioneren. Maar dan komt de verzorger het veld op met zijn koelspray die (door de sok en soms zelfs de schoen van de voetballer heen) zorgt voor een helend effect. De voetballer staat weer op en speelt de wedstrijd uit alsof er niks gebeurd is. En dat terwijl op de koelspray zelf duidelijk staat aangegeven dat de spray direct op de huid toegepast dient te worden voor het bereiken van een effect. Vreemd…
Ook in gebruik van de Kinesiotape zou het goed mogelijk zijn dat er een placebo effect bij betrokken is. Het lijkt immers vrij onlogisch dat een klein stukje tape kan zorgen voor herstel van het lichaam. Zoals gezegd spreekt ook de evidentie niet in het voordeel van de tape. Toch heb ik zelf met het toepassen van de tape op medesporters en op mezelf al meerdere positieve resultaten geboekt.
Eigen toepassingen
Zoals gezegd functioneer ik in een milieu van meerdere atleten, zowel middellange afstandsatleten als sprint/horde atleten. Een klacht waarbij ik veel gebruik heb gemaakt van Kinesiotape is een van de meest voorkomende onder atleten, het Mediaal Tibiaal Stress Syndroom, oftewel MTSS. Risicofactoren voor het MTSS beschreven in de Literatuur zijn onder andere leeftijd, geslacht, loopervaring en letselgeschiedenis.
Wat ik zelf veel tegenkom tijdens het behandelen van atleten met deze klacht is een hypertonie van de diepe flexoren en vaak ook de oppervlakkige kuitspier. Mijn behandeling voor deze klacht bestaat dan ook voornamelijk uit diepe (dwarse) massage van de diepe flexoren en detonisatie van de kuitspieren. Dit is dan ook een mooi voorbeeld van een behandeling die goed ondersteund kan worden door achteraf een detoniserende applicatie Kinesiotape aan te brengen op deze diepe flexoren.
Een andere manier van tapen bij deze klacht die ik veelvuldig bij mezelf toegepast heb is een pijndempende (ster) applicatie lokaal. Het MTSS is een blessure die zich vrij lokaal manifesteert waardoor een pijndempende applicatie hierbij goed toegepast kan worden. Deze applicatie heeft mij al een aantal goede, pijnvrije trainingen opgeleverd, maar zoals gezegd kan het niet zo zijn dat dit de enige behandeling is. De tape heeft geen genezend effect en moet dus, ook bij het MTSS, toegepast worden in combinatie met fysiotherapie.
Zoals gezegd functioneer ik in een milieu van meerdere atleten, zowel middellange afstandsatleten als sprint/horde atleten. Een klacht waarbij ik veel gebruik heb gemaakt van Kinesiotape is een van de meest voorkomende onder atleten, het Mediaal Tibiaal Stress Syndroom, oftewel MTSS. Risicofactoren voor het MTSS beschreven in de Literatuur zijn onder andere leeftijd, geslacht, loopervaring en letselgeschiedenis.
Wat ik zelf veel tegenkom tijdens het behandelen van atleten met deze klacht is een hypertonie van de diepe flexoren en vaak ook de oppervlakkige kuitspier. Mijn behandeling voor deze klacht bestaat dan ook voornamelijk uit diepe (dwarse) massage van de diepe flexoren en detonisatie van de kuitspieren. Dit is dan ook een mooi voorbeeld van een behandeling die goed ondersteund kan worden door achteraf een detoniserende applicatie Kinesiotape aan te brengen op deze diepe flexoren.
Een andere manier van tapen bij deze klacht die ik veelvuldig bij mezelf toegepast heb is een pijndempende (ster) applicatie lokaal. Het MTSS is een blessure die zich vrij lokaal manifesteert waardoor een pijndempende applicatie hierbij goed toegepast kan worden. Deze applicatie heeft mij al een aantal goede, pijnvrije trainingen opgeleverd, maar zoals gezegd kan het niet zo zijn dat dit de enige behandeling is. De tape heeft geen genezend effect en moet dus, ook bij het MTSS, toegepast worden in combinatie met fysiotherapie.
Een
andere, onder hardlopers, veelvuldig voorkomende blessure is het Tractus Iliotibialis Frictiesyndroom,
oftewel de runners knee. Een blessure
die zich manifesteert aan de laterale zijde van de knie en die ontstaat door
frictie van de Tractus Iliotibialis over de laterale femurepicondyl. Deze
frictie kan ontstaan door een te strakke Tractus Iliotibialis, een prominerende
laterale epicondyl of een genu varum.
Ook deze klacht manifesteert zich vrij lokaal en kan dus tijdelijk bestreden worden door middel van een pijndempende lokale applicatie. Uiteraard weer met de nadruk op tijdelijk, want zoals eerder vermeld heeft de tape geen genezend effect. Het kan ook bij deze klacht dus weer goed gebruikt worden als aanvulling op de behandeling, maar kan dit niet vervangen. Fysiotherapeutische behandeling en adviezen zijn bij deze klacht onmisbaar.
Ook deze klacht manifesteert zich vrij lokaal en kan dus tijdelijk bestreden worden door middel van een pijndempende lokale applicatie. Uiteraard weer met de nadruk op tijdelijk, want zoals eerder vermeld heeft de tape geen genezend effect. Het kan ook bij deze klacht dus weer goed gebruikt worden als aanvulling op de behandeling, maar kan dit niet vervangen. Fysiotherapeutische behandeling en adviezen zijn bij deze klacht onmisbaar.
Een andere toepassing, niet zozeer fysiotherapeutisch, die ik heb verricht is een afvoerende applicatie bij een grote blauwe plek op de hamstring van een hordeloopster. Deze hordeloopster kreeg na een klap op de horde een forse blauwe plek, wat me een mooi experiment leek voor een applicatie met Kinesiotape. Hierbij heb ik dezelfde applicatie toegepast als die gebruikt wordt bij lymfeoedeem.
Drie dagen na toepassing bleek er een mooi resultaat zichtbaar zoals te zien in de afbeeldingen.
Natuurlijk is het algemeen bekend dat het lichaam zelfherstellende functies bezit, en zou de blauwe plek zonder hulp van buitenaf ook volledig verdwenen zijn. Deze illustraties laten echter zien dat er met behulp van de Kinesiotape een versnelling van het proces heeft plaatsgevonden, wat naar mijn idee ook volledig het idee achter de tape is, een externe ondersteuning aan het herstelproces van het lichaam als aanvulling op fysiotherapie.
Kijkend
naar de houdbaarheid van de tape op de huid merk ik dat dit bij atleten de
gestelde 3-4 dagen vaak niet haalt. Nu is dit bij atleten, voornamelijk op
trainingsstages, niet heel raar, kijkend naar het leefritme van een atleet op
deze dagen. Twee keer trainen op een dag, met daarbij uiteraard enige
transpiratie, twee keer douchen en omkleden op een dag en tussendoor ook nog
een middagdutje. Allemaal factoren die ervoor kunnen zorgen dat de tape gaat
rafelen en sneller loslaat. Ook verschilt de houdbaarheid van de tape sterk per
locatie. Zo blijft een applicatie op bijvoorbeeld de Tibialis Anterior langer
zitten als een applicatie op de achillespees. Dit door de grotere bewegelijkheid
aldaar.
Al met
al zijn mijn ervaringen met de Kinesio Tex Tape dus vrij positief, ondanks de
weinig positieve evidentie die beschikbaar is. Mede door het ontbreken van
betrouwbare evidentie mag het duidelijk zijn dat de tape niet gebruikt kan
worden als hoofdbehandeling. Op het gebied van Kinesiotaping moeten we het tot
op heden doen met best practice evidence en zolang dit positieve resultaten
blijft opleveren, en er in de Literatuur geen negatieve bijwerkingen van de
tape worden aangetoond, lijkt me de Kinesiotape een mooi middel als aanvulling
op fysiotherapeutische behandeling bij sporters.
Erwin
Adan
Student Fysiotherapie (4e jaars)
Middellange afstandsatleet
© MSP Opleidingen 2013. Alle rechten voorbehouden. www.mspopleidingen.nlOvername van het artikel op individuele websites en social media sites is toegestaan onder voorwaarde van bronvermelding en het volledig
ongewijzigd laten van het artikel.
Middellange afstandsatleet
